Geveltour

Op het programma vandaag: allereerst street art. Ik ga op speurtocht dwars door de stad. De start is makkelijk, want ik zie de eerste mural direct naast het centraal station. De hele muur van het gebouw schittert in bessenkleuren en aan de rechterkant kijkt een vrouw verdrietig naar binnen. Wat maakt haar zo verdrietig? Paderborn is zo slecht nog niet, denk ik bij mezelf als overtuigd Bielefeld-fan. Nee, stadsrivaliteiten bestaan in NRW niet alleen in het Rijnland. Maar als ik eerlijk moet zijn, is Paderborn niet alleen "niet zo slecht", het is best mooi. En niet alleen vanwege de kleurrijke buitenkunst. 

Of en waar men in de op een na grootste stad van Oost-Westfalen graffiti en murals tegenkomt, kunnen reizigers aan het toeval overlaten. Maar dat hoeft niet. En daarom heb ik "Actionbound" gedownload, de bijbehorende app voor de Paderbornse graffititour, zodat ik geen enkel kunstwerk zou missen en ik extra waakzaam door het centrum kon lopen. Het kan overigens ook met een gids en rondleiding. Persoonlijk kies ik ervoor om alleen achtergrondinformatie over de kunstenaars of de kunstwerken in de app te bekijken. Soms als tekst, soms als video en hier en daar los ik ook een puzzel op. En zo ontdek ik een andere kant van Paderborn. Ik hou van de manier waarop street art in het stadsbeeld opgaat. Wanneer oud en kleurrijk elkaar ontmoeten, zoals bij het historische stadhuis of in de buurt rond de Paderbron. Mijn favoriete mural? Een die veel hart toont. Over hart gesproken, voordat ik op weg ga naar het belangrijkste monument van Westfalen – Kasteel Corvey – moet ik een stop maken bij het Markt 5 Café. In de historische oude stad, met zicht op de dom, kan men genieten van de Berliner-Luft-Torte. Een luchtige frambozen-schuimtaart die echt in de smaak valt.

Ik fiets een uur door het afwisselende landschap van het Weserbergland en kan bijna niet wachten om door Altenbeken te rijden. Absoluut mijn hoogtepunt op de route. Zelfs vanop afstand zie ik de massieve, stenen spoorbrug die boven het dal lijkt te zweven. Het viaduct van Altenbeken. De regionale trein nadert en de hoogte neemt langzaam toe. Ik heb al snel het gevoel dat ik zweef. De huizen in Altenbeken zien eruit als miniatuurhuizen en ik geniet van het panoramisch zicht dat ik tijdens de oversteek krijg. Volgende halte: Bad Driburg. Ik stap niet uit en vind het bijna zonde. Links in de rijrichting zittend zie ik het verzorgde terrein van het Gräflicher Park aan me voorbij trekken. Zo mooi. Maar ik heb genoeg tijd nodig voor mijn bezoek aan kasteel Corvey. 

Eenmaal aangekomen in het station van Höxter heb ik drie opties om naar het UNESCO Werelderfgoed te gaan. Even de benen strekken, de bus nemen of via het water met de "Flotte Weser". Kasteel Corvey ligt ook naast Höxter aan de Weserpromenade en heeft een aanlegsteiger. Best cool. Toch kies ik voor de optie "de benen strekken". Het heeft zeker iets om langs de Weserpromenade te lopen. Ik loop ook deels over het terrein van de Landesgartenschau, die het vakwerkstadje Höxter met het werelderfgoed verbindt en een paar verrassingen in petto heeft. Ik neem een korte pauze bij de watertuin in het bos, die eruitziet als een oude kasteelruïne. Zo idyllisch. En dan zie ik het al snel. Kasteel Corvey, het voormalige benedictijnenklooster met zijn twee opvallende torens, het Karolingische westwerk. 

Hier in het landelijke Höxter staat het enige volledig bewaard gebleven Karolingische westwerk ter wereld, waardoor het een unieke getuigenis is van vroegmiddeleeuwse architectuur. Ik ben vooral gefascineerd door de Karolingische muurschilderingen in het westwerk. Ze tonen levendige Bijbelse scènes, indrukwekkende heiligenfiguren en prachtige decoratieve patronen. Deze kunstwerken stralen in levendige kleuren zoals rood, blauw en goud en inspireren met hun duidelijke contouren en gedetailleerde weergave van de figuren. De levendige kleuren laten de schilderijen letterlijk gloeien en maken van een bezoek een onvergetelijke ervaring! Kasteel Corvey is ook in andere opzichten architectonisch indrukwekkend. Middeleeuwse structuren ontmoeten barokke elegantie. De volgende halte is de prinselijke bibliotheek. De geur van oud leer, papier en hout. Overal literaire schatten uit vervlogen tijden. Een speciale uitstraling. Ik voel het ook in de kloostertuin. Het bloesemparadijs beschermd door de hoge kloostermuren is gewoonweg magisch. Ik wil eigenlijk nog niet weg, maar er zijn vandaag nog meer sprookjesachtige plekken te bezoeken. 

"Volgende halte Detmold". Ach, Detmold. Ik heb altijd geweten hoe goed je het hebt. Maar ik ben er een tijdje niet geweest. En nu voelt het als thuiskomen. Ik denk terug aan talloze familie- en schooluitstapjes. Het is duidelijk waarom ik het hier zo leuk vind. Het kasteel, omringd door de kasteelvijver met zijn treurwilg. De vele vakwerkhuizen, waarvan sommige verscholen liggen in smalle steegjes. Of de Werre, die door de stad slingert en altijd pittoreske uitzichten biedt. Het maakt allemaal indruk. Ik wandel langs de kasteelvijver en geniet van de zon die door de boomtoppen schijnt. Na een kleine bocht vang ik de eerste glimp op van het prinselijke residentieslot van Detmold, dat in combinatie met de U-vormige vijver een ideaal fotomotief vormt. Aan de overkant: het Lippische Landesmuseum. Hier komt de regionale geschiedenis van de steentijd tot de middeleeuwen tot leven. Ik zou eigenlijk mijn geheugen kunnen opfrissen, maar ik heb nu meer zin om een ijsje te eten. Vanille en aardbei. Misschien saai, maar ik weet wat ik lekker vind. Net zoals ik weet wat ik leuk vind aan mijn kleine, fijne Detmold. En wat ik in het algemeen aan mijn woonplaats heb, komt bij me op als ik op weg ga naar mijn volgende bestemming, Lemgo. En hier duurt de busreis met lijn 790 iets meer dan 30 minuten.

Een bus brengt me rechtstreeks van het centraal station naar mijn bestemming: Hamelner Straße, Lemgo. Een doodnormale straat met doodnormale huizen. Als ik niet in Lippe geboren was en de streek niet zo goed kende, zou ik er zo over denken. En dan, als ik nietsvermoedend langs een groene haag loop, zou ik waarschijnlijk van de ene verbazing in de andere tuimelen.

Want één huis aan de Hamelner Straße springt er duidelijk uit. Huisnummer 36, het Junkerhaus. Het past naast alle woonhuizen alsof het niets bijzonders is. Dit kunstwerk van hout. Vroeger noemden we het een sprookjeshuis. De architect, schilder en houtbeeldhouwer Karl Junker woonde hier ooit en over een periode van 20 jaar bleef hij zijn huis tot het nu nog bestaande kunstenaarshuis uitbreiden. Of beter gezegd: beeldhouwen.

Alles uit hout. Ik ga het naburige museumgebouw binnen en ga eerst de tentoonstellingszaal in om in de stemming te komen voor de wereld van Karl Junker. Met olieverfschilderijen, architecturale schetsen en bewerkte meubels. Genialiteit en waanzin liggen heel dicht bij elkaar, denk ik als ik het gebouw binnenkom. Het kraakt en rammelt. Het ruikt – hoe kan het ook anders – naar hout. Waar moet ik eerst kijken? Ik weet het niet. Soms zijn het schilderijen aan de wand die om aandacht schreeuwen, soms losse meubelstukken zoals de secretaire of een werkbank. En ik raak vaak de weg kwijt als ik naar het plafond kijk. De knobbelige muurornamenten lijken me een labyrint. Maar misschien alleen voor mij. Ik ben gefascineerd, maar af en toe loopt er een rilling over mijn rug als ik bedenk wat voor een kluizenaarsleven Junker hier moet hebben geleid. Ik kijk nog eens achterom als ik op de stoep voor het huis sta. Een kunstwerk van binnen en van buiten. Zo is er maar één.

Persoonlijk leid ik zeker geen kluizenaarsleven, dus ik heb nog steeds zin in een beetje drukte en als ik terug ben in Lemgo, word ik natuurlijk aangetrokken door de historische binnenstad, waar ik ongeveer een kilometer naartoe loop. Voor mij is de oude Hanzestad in Lippe altijd een echt juweeltje. In de historische binnenstad is het de moeite waard om de ogen open te houden – het ene gevelhuis is mooier dan het andere. Het ene is ouder dan het andere. Gebouwd in 1556, wie biedt meer – of juist minder? Hoe langer ik door de steegjes slenter, hoe meer mijn gevoel van een juweeltje wordt versterkt. Het bestaan van de zelfbedieningswinkel bijvoorbeeld, waar gegraveerde barbecuetangen en flessenopeners of houten letters met "Lemgoliebe" staan uitgestald, zorgt daarvoor. "Die Komplizen aus der Region" trekt ook mijn aandacht. Een boerderijwinkel in de stad met regionale en seizoens- en handgemaakte producten uit de regio. De "medeplichtigen" die hier verkopen, delen het pand en het personeel. Cool project, coole producten. Ik slenter verder tot ik op het marktplein aankom. Het middelpunt van de oude stad. Als ik hier geen koffiepauze neem, waar dan wel? Nou, er zijn natuurlijk 
mogelijkheden om dat te doen in Bad Salzuflen,  een stad met een geurtje en mijn volgende stop op de tour.

Als ik vandaag niet in de wereld van de bloemengeuren ben, dan wel in de maritieme. Afslag in Bad Salzuflen. Nog zo'n Oost-Westfaalse stad met een prestigieus historisch centrum. Ik zei het al: ik weet wat ik heb aan mijn geboortestad. En omdat het vanaf het station maar een steenworp naar het historisch centrum van Bad Salzuflen is, ga ik meteen op weg. En al snel zie ik het. Het werkelijk betoverende marktplein, gedomineerd door het indrukwekkende stadhuis uit de Weserrenaissance. Overtroffen door alle mooie gerestaureerde vakwerkhuizen. En ik zie voor het eerst dat de stad verbazingwekkend veel fonteinen heeft. Ik wandel door de kronkelende steegjes naar het kuurpark. Voordat ik het object van mijn verlangen zie, hoor ik het klateren. En ruik het, natuurlijk. Zeelucht in het Teutoburgerwoud – ik ben er dol op. De enorme houten gradeerwerken blijven me verbazen. Ze zien er zo artistiek uit. Ik kijk hoe het pekelwater langs de wanden naar beneden stroomt en een fijne mist creëert die de omgeving als een sluier bedekt. Vakantie to go. Dus ik loop op en neer. Altijd weer opnieuw, voordat ik weer richting het station ga. Op naar Herford zonder te stoppen – en weer heb ik maar een korte reis voor de boeg.

Vanaf het centraal station ben ik in slechts vijf minuten bij het object van mijn verlangen. Het Marta Herford, een museum voor hedendaagse kunst, design en architectuur, is een kunstwerk op zich, zelfs van buitenaf. Ontworpen door de beroemde architect Frank Gehry trekt het de aandacht naar zich toe en niemand kijkt hier weg. Roestkleurig staal, glas en beton vloeien samen in dynamische vormen. De verschillende hoogtes en dieptes van de gevels geven de Marta een ongelooflijke presentie. Ik kan het niet laten en neem verschillende foto's vanuit verschillende perspectieven. Maar niet alles hier is slechts een façade. Ik ga naar binnen en kijk zelf. Na mijn bezoek aan de tentoonstelling overweeg ik even te stoppen voor een verfrissing in het museumcafé, dat idyllisch gelegen is aan het riviertje de Aa, maar besluit dan door de oude binnenstad te lopen op weg terug naar het station. Ik stop bij de Gänsemarkt. Voor mij is dit het mooiste plein van Herford. Omringd door vakwerkgevels is het schattige marktplein precies de juiste plek voor een pauze voordat mijn veelzijdige geveltour ten einde loopt. Maar het zou net zo goed in Bielefeld kunnen zijn. Het is minder dan 10 minuten met de trein van het station naar de grootste – en voor mij mooiste – stad in Oost-Westfalen.